ANAYASA MAHKEMESİ’NDEN DAMGA VERGİSİNDE HAK İHLALİ KARARI
17.08.2023 tarihli ve 32282 sayılı Resmi Gazete’de önemli bir Anayasa Mahkemesi kararı yayımlandı. Yüksek Mahkeme, ihale damga vergisinin iadesi istemiyle açılan davada başvurucular lehine adil yargılanma ilkesinin ihlal edildiğini belirtti.
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu ile 492 sayılı Harçlar Kanunu, döviz kazandırıcı faaliyetler kapsamında uluslararası katılımcılara açık olan ihalelerde damga vergisi ve harç muafiyeti tanımaktadır. Buna karşın uluslararası ihalenin nasıl tanımlanacağı hususunda hukuksal bir karmaşa yaşanmaktadır.
Anayasa Mahkemesi 2020 yılında yukarıda bahsettiğimiz Damga Vergisi Kanunu ve Harçlar Kanunu’nda uluslararası ihaleden ne anlaşılması gerektiği ile ilgili düzenlemede kısmi bir iptal kararı vermiş ve “ … ve yabancı firmalarca da teklif verilen …” ibaresini Anayasaya aykırı bulmuştu.
Nitekim söz konusu yasal düzenlemelerin iptalden önceki haline göre kamu ihalelerinde yabancı ve yerli firmaların birlikte veya ayrı ayrı iştirakine açık olarak çıkılan ve yabancı firmalarca da teklif verilen ihaleler uluslararası ihale olarak tanımlanıyordu. Ancak Anayasa Mahkemesi, yabancı firmalarca da teklif verilmiş olması şartını öngörülebilirlik ve belirlilik ilkesine aykırı bularak iptal etmişti. Nitekim ihalenin doğası gereği katılımcılar, ihaleye yabancı firmalarca da teklif verilip verilmeyeceğini bilemeyeceğinden, vergi ve harç muafiyetinin söz konusu olup olmayacağı da belirlilik kazanamayacaktır. Anayasa Mahkemesi, özetle bu hususa işaret ederek ilgili ibarenin iptaline karar vermişti.
Bugün yayımlanan kararda ise 2020 tarihli bu iptal kararına atıf yapılarak adil yargılanma hakkı kapsamında yer alan gerekçeli karar hakkının ihlal edildiğine ilişkin bir hak ihlaline hükmedilmiştir. Somut olayda başvurucu firmaların uluslararası katılıma açık olan almış oldukları birtakım ihaleler için ödedikleri damga vergilerinin iadesi istemiyle açtıkları davada davaların reddine karar verilmiş; olağan hukuk yolunun tamamlanması ile birlikte Yüksek Mahkeme nezdinde bireysel başvuru yoluna gitmişlerdir.
Anayasa Mahkemesi, derece mahkemeleri ile üst mahkeme başvurularında iddiaların yeterli düzeyde karşılanmadığından ve daha önce verilen iptal kararından bahisle hak ihlali kararı vermiş ve Vergi Mahkemelerinde yeniden yargılamanın önünü açmıştır.
Böylece 2020 yılında verilen iptal kararı ile birlikte konu ile ilgili hak ihlali kararı da verilmiş olmaktadır. Söz konusu kararlar çerçevesinde, yabancı katılımcılara açık olan kamu ihalelerini alan ve bu kapsamda damga vergisi ve harç ödeyen firmaların, ödedikleri tutarların iadesi için gerekli idari ve yargısal yollara başvurabileceği değerlendirilmektedir.
Saygılarımla,
Av. Çağrı ÜNSAL – Ankara Barosu
Haberankara.com Özel İçerik