İstanbul Atatürk Fen Lisesi'nde öğrenim gören üç lise öğrencisi, geçen haziran ayında engelli bireylerin hayatlarını kolaylaştıracak bir yazılım geliştirmeye karar verdi. Rabia Azra Akhisar, Kaan Turgun ve Tarıkcan Karadeniz, görme engelli bireylerin de görüşlerini alarak yaklaşık altı aylık bir çalışma sürecinin ardından, "Avucumun İçi Gibi" adını verdikleri yazılımı geliştirip, bir mobil uygulama oluşturdu.
Bu uygulama sayesinde görme engelli bireyler, sesli komutlar ve açıklayıcı betimlemelerle yönlerini daha rahat bir şekilde belirleyebilecek. Ayrıca, görme engeli olmayan kullanıcılar tarafından yüklenen fotoğraflar sayesinde, güzergahlarındaki engeller—örneğin direkler veya çöp kutuları—hakkında bilgi sahibi olabilecekler.
Yapay zeka desteğiyle geliştirilmesi planlanan yazılım, görme engelli bireylerin erişimine sunulmuş ve mobil uygulama platformlarında kullanılabilir hale getirildi.
Öğrenciler, bu projeyle TÜBİTAK 2204-A Lise Öğrenci Proje Yarışması'nda birincilik kazanmayı ve Türkiye’yi yurt dışında temsil etmeyi hedefliyor.
"UYGULAMANIN ÖNE ÇIKAN ÖZELLİĞİ BETİMLEME"
10. sınıf öğrencisi Rabia Azra Akhisar yaptığı açıklamada, görme engelli bireylerin yaşamını kolaylaştıracak bir proje geliştirdiklerini belirtti.
Aksihar, rojelerine olan güvenini dile getirerek, "Bu çalışmanın yenilikçi bir yaklaşım sunduğunu düşünüyoruz. En büyük amacımız, görme engellilerin hayatına katkıda bulunabilmek. Onların daha rahat dışarı çıkmalarını, sokakta yürürken kendilerini güvende hissetmelerini sağlamak ve başkalarına duydukları bağımlılığı azaltmak istedik." şeklinde konuştu.
Kaan Turgun ise uygulamanın özelliklerini şu şekilde açıkladı:
"Görme engelli kullanıcı uygulamayı açtığında, Google'ın konum servisinden yararlanıyor. Bu sayede, uygulama yürürken önündeki 10 metre mesafedeki tüm engelleri tespit edip bildiriyor. Ayrıca, görme engellilerin yürüme hızını göz önünde bulundurarak, 10 metreyi ne kadar sürede katedebileceklerini hesapladık. Kaldırımdaki park halindeki araçlar, direkler, çöp kutuları ve sokak köpekleri gibi engeller, görme engelliler için ciddi zorluklar yaratabiliyor. Görme engelli olmayan kullanıcılar ise, yardım edebilmek amacıyla çevrelerindeki engellerin fotoğraflarını çekip uygulamaya yükleyebiliyor."
"ENGELLİ BİREYLERİN GÖREN GÖZÜ..."
Türkiye Beyaz Ay Derneği Genel Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Furkan Uğur Eşitti, öğrencilere uygulama geliştirme sürecinde danışmanlık yaptığını belirtti.
Eşitti, uygulamanın görme engelli bireyler için adeta bir "gören göz" işlevi gördüğünü ifade ederek şunları söyledi:
"Bir yerden başka bir yere gitmek istediğimizde, harita ve cadde bilgilerini bize navigasyon sistemleri gibi sunuyor. Uygulamayı diğerlerinden ayıran en önemli özellik ise, görme engelli olarak bizlerin yollarda karşılaştığımız engelleri görememesi. Ancak engeli olmayan vatandaşlar, uygulamayı indirip geçtikleri yolları bizim için betimlerse, yani sokakta bizim 'gören gözümüz' olurlarsa, onlara çok minnettar oluruz. Bu uygulamaya ve engeli olmayan bireylere gerçekten çok ihtiyacımız var. Navigasyonla yönlendirilirken karşımıza çıkabilecek çukurlara düşme, direklere çarpma ya da otobüsü kaçırma gibi riskler azalacak."
Eşitti, yazılımın tasarımında görme engelli bireylerin deneyimlerinin dikkate alınmasının büyük önem taşıdığını vurgulayarak, karşılaştığı zorlukları ve kazandığı tecrübeleri öğrencilere aktardığını da sözlerine ekledi.
