İklim değişikliği, dünya genelinde aşırı sıcak hava dalgalarının sıklığını ve şiddetini artırıyor. Yeni araştırmalar, sanayi öncesi döneme kıyasla küresel sıcaklıkların 2°C yükselmesi durumunda, ABD büyüklüğünde bir kara parçasının gençler için bile tehlikeli seviyelere ulaşabileceğini gösteriyor.
RİSK ALTINDAKİ BÖLGELER
Nature Reviews Earth and Environment dergisinde yayımlanan çalışmada, aşırı sıcakların insan sağlığı üzerindeki etkileri gözlemlendi. Özellikle Kuzey Afrika ve Güney Asya’da yaşayanlar en büyük riski taşıyor.
Örneğin, 2023 yılında Suudi Arabistan’daki hac ibadeti sırasında sıcaklığın 51,8°C’ye ulaşması nedeniyle bin 300’den fazla kişi hayatını kaybetmişti. Uzmanlar, bu tür ölümcül sıcak hava olaylarının ilerleyen yıllarda daha da yaygın hale geleceğini söylüyor.
YAŞLILAR İÇİN TEHLİKE ÇOK DAHA BÜYÜK
Araştırmada, 1994-2023 yılları arasında küresel kara yüzeyinin yaklaşık yüzde 2'sinde sıcaklık ve nem seviyelerinin genç bireyler için bile tehlikeli sınırlara ulaştığı tespit edildi. Ancak daha yaşlı kişilerde bu oran yüzde 20'ye kadar çıkıyor.
King’s College London’dan araştırma ekibinin başındaki Tom Matthews, küresel sıcaklıkların 2°C artması halinde, aşırı sıcaklardan etkilenecek bölgelerin üç katına çıkacağını belirtiyor.
Dolayısıyla;
- 60 yaş altı bireyler için tehlikeli bölgeler dünya yüzeyinin yüzde 6’sına yayılacak.
- 60 yaş üstü bireyler için riskli alanlar, gezegenin üçte birini kapsayacak.
Paris İklim Anlaşması, sıcaklık artışını 1,5°C ile sınırlandırmayı hedefliyor. Ancak 2023 yılı itibarıyla küresel sıcaklık artışı ilk kez 1,5°C’yi aşmış durumda.
AŞIRI SICAKLAR ÖLÜMCÜL OLABİLİR
Araştırmalara göre, şu ana kadar yalnızca dünyanın en sıcak bölgelerinde görülen ölümcül sıcaklık eşiklerinin, gelecekte gençleri bile etkileyebileceği vurgulanıyor.
Bu aşırı sıcak havalarda gölgede kalkmak, rüzgarın etkisi veya yeterli su tüketimi bile sıcak çarpmasını önlemekte yetersiz kalabilir. Uzmanlar, sıcaklık stresinin vücudun doğal soğutma mekanizmalarını bozarak baş dönmesi, baş ağrısı, organ yetmezliği ve ölüme yol açabileceğini söylüyor. Özellikle yüksek nem oranı, terleme yoluyla ısı kaybını engelleyerek bu riski daha da artırıyor.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), aşırı sıcakların her yıl en az 500 bin kişinin ölümüne yol açtığını söylüyor. Ancak uzmanlar, gerçek rakamın bu tahminin çok üzerinde, hatta 30 kat daha fazla olabileceğini öngörüyor.
İklim değişikliğinin etkileri her geçen yıl daha belirgin hale gelirken, sıcak hava dalgalarının daha sık ve daha şiddetli yaşanması bekleniyor. Bilim insanları, küresel sıcaklık artışını sınırlandırmak için acil önlemler alınması gerektiğini vurguluyor.
