Türk Borçlar Kanunu’na eklenen Geçici 2. madde ile konut kiraları bakımından 2/7/2023 ilâ 1/7/2024 (bu tarihler dâhil) tarihleri arasında yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalar, bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde yirmi beşini geçmemek koşuluyla geçerli kabul edildi.
Ancak resmÎ enflasyon rakamlarının bu oranın neredeyse 3 katı hissedilen enflasyonun ise 4-5 kat olduğu ülkemizde belirlenen oran çok düşük kalmıştır. Kira artış oranı ile enflasyon oranı arasındaki büyük fark nedeni ile yeni dönem kira bedelinin ne olacağı hususu kiracı ve kiraya veren arasında tartışmalara sebep olmaktadır.
Uygulamada bazı ev sahiplerinin daha yüksek bedelle kiralama yapabilmek amacı ile ihtiyaç sebebi veya kiralananda yeniden inşa ve imar gibi gerekçelerle kiracının tahliyesi yoluna gitmeye çalıştıkları görülmektedir. Gerçek bir ihtiyaç veya yeniden imar durumu söz konusu olmaksızın ispatlanamayacak bu tür gerekçelerle açılacak tahliye davalarının kiraya veren tarafından kazanılması pek mümkün değildir.
Yasal sınırı kanuna aykırı şekilde aşmak istemeyen bazı ev sahipleri kiracıları ile anlaşarak yeniden yeni bir kira sözleşmesi yapma yoluna gitmektedirler. Tarafların hür iradeleri ile bu şekilde yeni bir kira sözleşmesi imzalamaları elbette mümkündür. Ancak yeni kira sözleşmesi imzalanması ile Türk Borçlar Kanununda kira hususunda öngörülen sürelerin sıfırlanacağına dikkat etmek gerekir.
Örneğin 3 yıllık bir kira ilişkisi söz konusu olsa dahi bundan sonraki süreçte kira tespit davasının açılabilmesi için öngörülen 5 yıllık süre yeni kira sözleşmesinin imzalandığı tarihten itibaren geçerli olacak ve yeni kira sözleşmesinin üzerinden 5 yıl geçmedikçe kira tespit davası açılamayacaktır. Başka önemli bir husus ise, kiraya verene tanınan ve herhangi bir gerekçe göstermeksizin kiralananın tahliyesini isteme hakkı tanıyan 10 yıllık sürenin de sıfırlanacak olmasıdır. Şöyle ki, Türk Borçlar Kanunu’nun 337. maddesi uyarınca esasen Kiraya veren, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi sona erdiremez. Ancak, on yıllık uzama süresi sonunda kiraya veren, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebilir. Eski kiracı ile yeni bir kira sözleşmesinin imzalanması durumunda buradaki 10 yıllık sürenin de sıfırlanacağının bilinmesinde fayda vardır. Örneğin 7. uzama yılında olan bir kira ilişkisinde kiracı ile yeniden bir kira sözleşmesi imzalanacak olursa ilk kira sözleşmesinden itibaren işleyen sürelerin bir hükmü kalmayacak ve yeni kira sözleşmesinin başlangıcına göre hesaplama yapılacaktır.
Av. Serhat GÜVEN ([email protected])
Haberankara.com Özel İçerik