Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra kapsamlı bir şekilde kültürel ve tarihi çalışmalar yapılmaya başlandı. O dönem bu kapsamda arkeolojik kazıların büyük bir öneminin olduğunun anlaşılması üzerine harekete geçildi. Kazı yapılması için belirlenen ilk adres ise başkent Ankara oldu. Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla başlatılan bu kazı çalışmaları büyük bir ilgi ile karşılandı.
İLK KAZI ANKARA’DA!
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk arkeolojik kazısının yapıldığı adres Ankara olarak biliniyor. Ahlatlıbel olarak bilinen alanda yapılan kazı çalışmalarında çok sayıda eser çıkarılmıştır. Bu alanın tam olarak yeri konusunda işse bir karışıklık bulunuyordu. Ankara il merkezinin yaklaşık olarak 14 km güneybatısında bulunan Ahlatlıbel kazı alanı haymana yolu üzerinde yer alan düz bir yerleşmedir. Bölgede yakın geçmişte geniş bir alan toprak ile doldurulunca tam kazı alanı muallakta kaldı. 1933 yılında kazı alanının yapılmış olduğu tam yer 2010 yılında yapılan çalışma ile kesin olarak tespit edilebildi. Bu alanın kale olarak tanımlamam mimari kalıntılara sahip olması ile daha önce burada bir bey şatosu gibi bir yapı olabileceği ihtimali üzerinde duruluyor.
KAZI ÇALIŞMALARI HAKKINDA BİLGİLER
1933 yılında başlatılan kazı çalışmalarına o dönem Müzeler Genel Müdürü olan Hamit Zübeyr Koşay başkanlığında yürütülmüştür. Esasında bu kazının yapılma amacı Ankara çevresinde bulunan tümülüsleri saptamaya yönelikti. Yapılan kazı çalışmasında üç yapı evresinin ortaya çıkarıldığı bildirilmektedir. Kazı neticesinde bu alanda bulunanların Eski Tunç Çağı’na ait olduğu tespit edilmiştir. O dönem bir yerleşim yeri olarak kullanılmış olan Ahlatlıbel’de de buna bağlı kalıntılar elde edilmiştir. Bu alanda yerleşim milattan önce 3000 yıllarında başlamış ve 2000 yıllarına doğru sona ermiş olduğu da görülmüştür. Bu da Ankara’nın Eski Tunç Çağı’nda da önemli bir yerleşim yeri olduğunu gösteriyor.
Ahlatlıbel kazıları devam ederken zaman zaman Mustafa Kemal Atatürk bu çalışmaları yerinde takip etmiş ve çıkan eserleri bizzat incelemiştir. Ahlatlıbel’de yapılan kazı Türk arkeolojisinin sonraki yıllarda yaptığı çok önemli kazı çalışmalarına ışık tutmuştur.
Not: Haber fotoğrafında Şeref Akdik’in eseri olan, "Atatürk Ahlatlıbel’de Kazıda” resmi kullanılmıştır.
